จั่วหัวด้วยภาษาเช่นนี้ท่านอย่าเพิ่งตกใจไป ค่อยๆอ่านไปแล้วท่านจะเข้าใจเอง
…
เนื่องด้วยช่วงนี้สถาบันการศึกษาหลายแห่งได้จัดงานฉลองรับปริญญา บรรดาปัญญาชนและครอบครัวผู้ปกครองทั้งหลายต่างมีความสุขแช่มชื่นด้วยจบการศึกษาหลังจากที่ต้องตรากตรำเรียนจนสำเร็จในแต่ละวิชาเอกที่ตนได้ร่ำเรียนมา การสังสรรค์เสวนาฉลองในวาระสำคัญนี้จึงเป็นสิ่งที่คู่กันมา ซึ่งบัณทิตจบใหม่ทั้งหลายก็มักจะจัดเลี้ยงแสดงความยินดี ต่างวาระและต่างทุนทรัพย์ของเจ้าของงาน
การที่ได้มาซึ่งปริญญาในแต่ละสาขาวิชานั้นประกอบด้วยหลายปัจจัยและหลายกลไกขับเคลื่อนโดยตัวผู้เรียนนั้นเป็นจุดศูนย์กลาง แต่ก็อย่าลืมถึงฟันเฟืองที่ผลักดันความสำเร็จนั้นก็คงหนีไม่พ้น “บุพการีและครอบครัว” ที่เป็นส่วนสนับสนุนสำคัญที่ทำให้ประสบความสำเร็จทางการศึกษา และคุณค่าของปริญญาใช่ว่าจะมาจากตัวผู้เรียนแต่เพียงอย่างเดียว หากเป็นการผสมผสานของทุกภาคส่วนในครอบครัวและสถานศึกษาที่จะผลักดันให้ประสบความสำเร็จหรือล้มเหลว
แต่ในทุกวันนี้กลายเป็นเอา “ปริญญา” เป็นตัววัดคุณค่าเฉพาะ “ตัวบุคคล” จนลืมให้ความสำคัญ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง “ครอบครัว” ซึ่งละเลยและให้ความสำคัญในลำดับท้ายๆ
พูดมาถึงตรงนี้ท่านทั้งหลายต่างสงสัยว่ามันเกี่ยวอะไรกับ “หมาใจดำ”
เจ้าเรือนจะนำเรียนต่อไปนี้ขอรับ
…
ด้วยเพื่อนบ้านเจ้าเรือน มีครอบครัวเล็กๆครอบครัวหนึ่ง ประกอบด้วย พ่อที่ทำหน้าที่เป็น “สัปปะเหร่อ”ประจำตำบลและ มีแม่ “ขายลูกชิ้นทอด” ตามหน้าโรงเรียนวัด โดยครอบครัวนี้มีลูกชายเพียงคนเดียวซึ่งสำเร็จการศึกษาเป็นบัณทิตวิทยาลัยมีชื่อเสียงในตัวจังหวัดมาสดๆร้อนๆ
และเนื่องด้วยฐานะและลักษณะครอบครัวนี้ต้องอยู่อาศัยด้วยความจำกัดจำเขี่ยเพื่อส่งให้ลูกเรียนจบ ซึ่งเจ้าเรือนและเพื่อนบ้านในละแวกใกล้เคียงต่างเฝ้ามองพัฒนาการมาโดยลำดับ และแอบชื่นชมในความวิริยะอุตสาหะของครอบครัวเล็กๆนี้ที่ช่วยกันส่งเสียให้ลูกเรียนจบเป็นหน้าเป็นตาให้วงศ์ตระกูล ทั้งที่พ่อและแม่ต่างดิ้นรนจนสำเร็จทั้งที่ต้องไปกู้หนี้ยืมสินกับเจ้าหนี้นับสิบรายเพื่อมาส่งเสียให้ลูกเรียนก็ยอม
นับว่าความรักและความเอาใจใส่ลูกไม่แพ้ใครเท่าที่เจ้าเรือนรู้จัก
เย็นวันหนึ่ง เจ้าเรือนเห็นแม่บัณฑิตเดินมาหาบิดาเจ้าเรือนเพื่อขอยืมสตางค์เนื่องด้วยจะให้ลูกชายเป็นค่ากิจกรรมในการรับปริญญาเพิ่ม ซึ่งเป็นเงินจำนวนหนึ่งนี้บิดาเอ่ยซักถามไปเล็กน้อยเนื่องด้วยมากเกินปรกติที่เคยหยิบยืม แต่ก็มิได้ว่าอะไรและก็ให้สตางค์พร้อมคำอวยพรถึงบัณฑิตใหม่
ถ้านึกถึงเงินที่พ่อแม่ และเจ้าเรือนให้ไปก่อนหน้านั้นก็หลายพันอยู่
…
พอถึงวันรับปริญญา บิดาเจ้าเรือนผิดสังเกตเนื่องด้วยทั้งครอบครัวบัณทิตทำตัวปรกติและจะออกไปทำงานทั้งๆที่เป็นวันที่น่าจะไปร่วมแสดงความยินดีกับบัณทิตใหม่
“ถ้าฉันไปกลัวลูกมันจะอายเสียเปล่าๆ” คำตอบที่ได้ยินจากปากพ่อแม่บัณทิตทำให้เจ้าเรือนได้ยินถึงกับจุกอกและนับถือครอบครัวนี้ว่าช่างเจียมเนื้อเจียมตนเหลือเกิน
“แล้วเย็นนี้จะได้เจอกันไหม จะไปแสดงความยินดีด้วย” บิดาเจ้าเรือนถามต่อ
“ดีจ๊ะ จะทำกับข้าวมื้อรับบัณทิตใหม่ที่บ้าน เชิญคุณตากับคุณเพ็นที่บ้านด้วยเย็นนี้เลย” แม่บัณทิตพูดด้วยน้ำเสียงเปี่ยมไปด้วยความสุข
เย็นวันนั้นทั้งครอบครัวบัณทิตและครอบครัวเจ้าเรือนต่างพร้อมหน้าพร้อมตากันที่บ้านบัณฑิตเพื่อเตรียมเลี้ยงฉลอง พ่อและแม่ถึงแม้จะไม่ได้ไปร่วมงานแต่ก็ยังสวมเสื้อผ้าชุดที่ดีที่สุดที่มี “ชุดเดียว” ในบ้าน เพื่อจะรอนั่งกินข้าวกับลูกชาย ซึ่งเจ้าเรือนก็แอบตำหนิบัณทิตในใจว่าทำไม “ถึงไม่เอาพ่อแม่ไปร่วมงานปริญญาด้วย” ซึ่งก็ไม่ได้เอ่ยปากไปเพราะจะเป็นการเสียบรรยากาศของการร่วมรับประทานอาหารเย็นในวันนั้น
ผ่านไปครึ่งค่อนคืน ยังไม่มี่แววว่าบัณทิตจะกลับเข้าบ้าน..
ด้วยหยดน้ำตาของผู้เป็นแม่ และสีหน้าผู้เป็นพ่อที่ถอนหายใจยาวๆและมองไปที่ประตูรั้วอย่างเงียบๆ มื้อค่ำมื้อพิเศษนั้นจึงต้องเลิกราไปโดยปริยาย
และด้วยความเป็นห่วง ก่อนกลับบิดาเจ้าเรือนได้ขอให้เจ้าเรือนไปตามหาบัณทิตว่าอยู่ที่ไหนกันจนล่วงเลยเวลาที่จะกลับมาหาครอบครัว
…
เจ้าเรือนควบมอเตอร์ไซต์คู่ชีพลัดเลาะไปถึงในเมือง นึกในใจถึงแหล่งชุมนุมของเหล่าวัยรุ่นในแถบนั้นที่มักจะไปสังสรรค์ยามค่ำคืนเพื่อจะตามหา
ซึ่งก็เป็นตามคาด
บัณทิตที่ครอบครัวต่างรอคอยให้กลับบ้าน “เมาหมดสภาพ” อยู่กลางร้าน สภาพเสื้อผ้าและชุดครุยบัณฑิตเลอะเทอะจน “ไม่เหลือสภาพของบัณฑิต” ที่พ่อแม่ต่างรอคอยเลย
น้ำใจที่จะให้พ่อแม่ แม้กระทั่งด้วยการถ่ายรูปร่วมกันสักใบในวันรับปริญญา คงหาไม่ได้ ณ สภาพเวลานั้น
ที่น่าเศร้าใจยิ่งกว่าตรง “ใบประกาศปริญญา” หุ้มปกกำมะหยีสภาพ “บู้บี้หมดสง่าราศี”
กำลังใจและหยาดเหงื่อของครอบครัวที่ลงแรงไปเป็นได้แค่เพียง “ที่รองแก้วเหล้า”…
ด้วยเงินนับพันที่ละลายไปกับงานเลี้ยงคราวนี้กับสิ่งที่เกิดขึ้น เจ้าเรือนไม่นึกเสียดายเลยถ้ามันไม่ใช่หยาดเหงื่อของบุพการี เพียงแต่เสียใจว่าทำไม “คนที่บัณฑิตน่าจะไปแสดงความยินดีมากที่สุด” กลายเป็นกลุ่มเพื่อนไม่กี่คนในวงสุราแทนที่จะเป็น “คนในครอบครัว” ที่คอยเกื้อหนุน
แล้วคำตอบที่เจ้าเรือนได้รับก็คงมาจากขวดเหล้าที่บัณทิตคนนั้นกอดแทนที่จะเป็นวงแขนพ่อแม่
เป็นขวดเหล้าสีใสติดป้ายรูปหมายิ้มยียวนกวนอารมณ์ ข้างในขวดว่างเปล่าเนื่องจากไปเติมเต็มกระเพาะและวิญญาณของบัณทิตที่นอนหมดสภาพเบื้องหน้าเจ้าเรือน
แกะขวดเหล้าออกจากมือบัณทิตแล้วก็พลิกดู
เหล้ายี่ห้อ “หมาใจดำ”
ทำให้เจ้าเรือนได้คำตอบในใจ…
…
เรือนปากกา บ้านแม่ริม
Pen
23 มกราคม 2550
หมายเหตุ
“หมาใจดำ” หรือ “เหล้าดอกไม้ หมาใจดำ”
เป็นเหล้าพื้นเมืองในพื้นที่จังหวัดเชียงใหม่ ทำมาจากดอกมะพร้าว ดีกรีความแรงถึง 40 ดีกรี สัณฐานใสไม่มีสี รสสัมผัสคล้ายเหล้าว้อดก้าแต่มีกลิ่นแรงกว่าเหล้าใสปรกติ ลักษณะเหล้า “หมาใจดำ” คล้ายเหล้า “หวาก” ในภาคใต้ เนื่องด้วยดีกรีความแรง ราคาถูก และสามารถทำเป็นเหล้าปั่นได้ ทำให้เป็นที่นิยมในหมู่วัยรุ่นในจังหวัดเชียงใหม่ในขณะนี้
ขอบคุณ บล็อกเรือนปากกา บ้านแม่ริม
” บทความนี้ อ่านแล้วมัน โห บอกไม่ถูก สงสารพ่อแม่ของบัณฑิตคนนี้จริงๆ หวังว่าเค้าคงจะสำนึกได้แล้วนะ คงคิดว่ารับปริญญามันมีครั้งเดียวในชีวิต ต้องฉลอง แต่ลืมไปว่า มันก็มีครั้งเดียวสำหรับพ่อแม่ด้วยเช่นกัน อ่านแล้วก็เศร้าใจ…
ปีนี้เป็นปีรับปริญญาของเราเช่นกัน แต่เลือกที่จะไม่รับ ตั้งใจไว้แต่แรกแล้ว เพื่อนๆ ก็งงใหญ่ ว่าทำไมไม่รับ ครั้งเดียวในชีวิตแท้ๆ อ่าว เราก็เถียงในใจ ว่า ทำไมล่ะ มันแปลกหรอ การรับปริญญา มันเป็นการไปพบปะเพื่อนฝูง ไปถ่ายรูปกับครอบครัว กับเพื่อนในชุดครุย ก็ใช่ที่ไม่ได้ใส่ชุดครุยกันได้บ่อยๆ แต่ถ้าไม่ทำก็ไม่ได้ผิดอะไรนี่ ส่วนพ่อแม่ เค้าภูมิใจในตัวเราตั้งแต่เราได้ทำงานนู่นแล้ว การไปรับปริญญาในตอนนี้ มันก็ไม่สำคัญอะไรมากมายแล้วหล่ะ และอีกอย่างที่ไม่รับก็เพราะไม่อยากเปลืองเงิน เอาเงินที่มีไปช่วยพ่อสร้างบ้านดีกว่าอีก วันสงกรานต์ก็ให้พ่อไปสี่พัน และซื้อพัดลมใหม่อีกพันสาม ไม่เสียใจเลยที่ไม่ได้รับปริญญา … fayjaa “
ความผิดพลาดคืออาจารย์ 2 
ความเห็นล่าสุด